ماساژ درمانی به ورز دادن بافتهای نرم تر بدن، به طور کاملاً علمی که با هدف بهبود آن بافتها انجام میشود و شامل بعضی فن های دستی و به کار بردن فشار ثابت یا جا به جا شونده، ثابت و یا حرکت دادن نقاط بدن، گفته می شود.به زبان ساده تر، ماساژ درمانی حاوی دستکاری عضلات، بافت همبند، تاندونها و رباطها یک شخص برای سلامت بدن او میباشد. چندین روش مختلف برای ماساژ درمانی نیز وجود دارد.
مردم به دلایل متفاوتی به دنبال انجام ماساژ درمانی هستند که مهمترین این دلایل شامل کم کردن استرس و اضطراب، ریلکس کردن عضله ها، جلوگیری از مصدومیت، کاهش درد های بدن و برخورداری از سلامتی و تندرستی میباشد.در برخی از نقاط دنیا، ماساژ درمانی مانند یک رشته تحصیلی مطرح می باشد، ولی دانشجویان این رشته تحصیلی تنها ماساژ دادن را آموزش نمیبینند، بلکه با تحصیل در این رشته به متخصصین حرفهای سلامت بدن تبدیل خواهند شد و میتوانند ماساژ درمانی را به صورت حرفهای پیشه خود قرار بدهند.اگرچه مدل های متعددی از روشهای ماساژ درمانی وجود دارد، اما همه آنها را میتوان به دو دسته اصلی تقسیم بندی کرد:
ماساژ سوئدی که به عنوان ریلکسیشن هم شناخته میشود و در مکانهایی از قبیل اسپاها، خانههای سلامت و باشگاههای تفریحی و ورزشی قابل ارائه است .ماساژ بافتهای عمقی، ماساژ پزشکی، ماساژِ درمانی یا ماساژ کلینیکی که به عنوان ماساژ توانبخشی هم شناخته میشود و در مکانهای متعددی از جمله در درمانگاهها، بیمارستانها و مراکز کایروپرکتیک قابل ارائه است .
به صورت کلی، روشی که برای تأثیر مثبت ماساژ شناخته شده است حاوی کمک به بالا بردن گردش خون، افزایش خونرسانی و جریان لنف به بافتها، کم کردن گرفتگی و سختی عضلات، تأثیر بر سیستم عصبی از طریق تحریک یا آروم شدن اعصاب و بالا بردن قابلیت ترمیم و سلامت بافتهای بدن میباشد. این تاثیرات مثبت باعث شکل گرفتن فواید زیادی برای ماساژ درمانی شده است که مهمترین آن عبارت است از:
کم کردن گرفتگی، سختی و فشار عضلانی ، رفع شدن اسپاسم عضلات ، افزایش انعطافپذیری و دامنه حرکت مفصل ها و عضلات ، افزایش سهولت و کارآیی عملکرد اندامها و مفاصل، رفع استرس و کمک به ریلکس کردن، تسهیل در تنفس و امکان نفس کشیدن عمیقتر، سلامت گردش خون و تحرک لنف در بدن، تسکین عوارض ناشی از کشیدگی و گرفتگی عضلات از قبیل سردرد و خستگی چشم ، تسریع در بهبودی آسیبدیدگی بافتهای نرم بدن از قبیل کشیدگی عضله ها و رگ به رگ شدن رباطها و کم کردن درد و تورم ناشی از این قبیل مصدومیتها ، کاهش ایجاد بافت اضافه و جلوگیری از باقی ماندن آثار جراحت، بعد از بهبود آسیبدیدگی بافتهای نرم ، درخشندگی و شادابی پوست ، درست کردن وضعیت بد بدن در هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن از طریق تغییر الگوی کشش عضلانی که در وضعیت قرار گرفتن بدن نقش دارند ، کاهش اضطراب و فشار روانی به عنوان یکی از بهترین روشهای مدیریت استرس ، ایجاد حس تندرستی و شادابی در شخص ، کاهش میزان استرس و تشویش ، افزایش آگاهی از ارتباط بین فکر و ذهن و جسم و توانایی مدیریت بهتر ذهن بر جسم ، افزایش آرامش ذهنی و بهبود توانایی تسلط بر ذهن می باشد .
فایده ماساژ درمانی تنها آرامسازی عضله ها نیست، بلکه مدل های مختلف ماساژ، فواید بسیار بیشتری را به همراه خواهند داشت. بعضی از بیماری ها و مشکلات که توسط ماساژ بر طرف می شودعبارتند از:
رفع درد کمر، در جستجو های متفاوتی به اثبات رسیده است که ماساژ درمانی درد کمر را بر طرف می کند؛ در مطالعهای که در سال 2003 صورت گرفت، ثابت گردید که کارآیی ماساژ درمانی در ریلکس کردن دردهای پی در پی ناحیه انتهایی کمر، خیلی بیشتر از روش اصلاح ستون فقرات با استفاده از طب سوزنی خواهد بود. علاوه بر این تحقیقات نشان داد که ماساژ درمانی، مقدار نیاز به مصرف قرصهای مسکن را تا 36% کاهش میدهد.
جستجو های متعددی نشان داده است که ماساژ درمانی در آرامش نوع دیگری از دردهای مزمن، یعنی سر درد، تأثیر بسزایی دارد. ماساژ درمانی همچنین میتواند دفعات سر دردهای میگرنی که یک فرد به آن دچار میشود را کم کند و به خواب بهتر اشخاص مبتلا به سر درد نیز کمک کند.
در نخستین آزمایش کلینیکی که با هدف بررسی کارآیی ماساژ ریلکسیشن در سلامت استئوآرتروز زانو انجام شد، اندازه درد، سختی و عملکرد مفصل زانو در بیمارانی که هر هفته یک یا دو جلسه یک ساعت ماساژ زانو بر روی آنها انجام میشد، بهبود پیدا کردند. در حالی که آثار این سلامتی در اشخاصی که ماساژ بر روی آنها انجام نگرفته بود، دیده نشد.
روشهای گوناگون ماساژ درمانی را بدانید :
ماساژ ریلکسیشن یا سوئدی :
ماساژ درمانی سوئدی به عنوان متداول ترین نوع ماساژ شناخته میشود. این مدل شامل ضربات مهار شده و حرکت های نرم و طولانی دست و مالش با دست و نیز ضربات کم، منظم و پشت سر هم بر روی لایه ابتدایی عضلات بدن میباشد؛ علاوه بر این مفاصل بدن هم توسط شخص ماساژ دهنده به حرکت در می آید.ماساژ ریلکسیشن با رفع گرفتگی عضلات می تواند هم باعث کاهش استرس و هم تولید انرژی بیشتر برای شخص بشود. این روش نیز میتواند بعد از مصدومیتها به سلامت مصدوم کمک کند.
چهار نوع رایج ضربات و حرکات دست که در مدل ماساژ سوئدی از آن استفاده میشود، عبارت است از:
افلوراژ: سر خوردن آرام کف دست بر روی پوست بدن که به منظور بهبود بافتهای نرم بدن انجام میشود.
پتریساژ: فشردن، پیچاندن و یا مالیدن عضله های که بعد از افلوراژ انجام میشود.
فریکشن: حرکت های عمقی و دایرهای با انگشت دست که باعث میشود بافتهای نرم به روی یکدیگر کشیده شوند و به افزایش جریان خون و ترمیم بافتهای آسیب دیده کمک می کند.
تاپوتمان: شامل ضربات آرام، سریع و متوالی است که با دستهای کاسه شده، انگشتان و یا لبههای دست بر روی بدن وارد میشود.
ماساژ درمانی عصبی و عضلانی
ماساژ درمانی عصبی- عضلانی، روشی از دستورزی بافتهای نرم بدن نامیده می شود که به درمان عارضه های به وجود آورنده دردهای مزمن از جمله عضلانی و عصبی کمک میکند؛ این نوع ماساژ که تماماً به روش علمی و پزشکی انجام میشود اکثر متمرکز بر تحریک کردن نقاط حساس عضلانی، سلامت گردش خون، بر طرف کردن فشردگی عصب، اصلاح موقعیت قرارگیری بدن و رفع عارضه های بیومکانیکی میباشد که ممکن است در اثر آسیبدیدگیهای حرکتی مکرر برای یک فرد به وجود آمده باشد.
ماساژ دادن بافتهای عمقی
ماساژ بافتهای عمقی، بهترین راه برای جلوگیری از درد و ناراحتیهای مربوط به "نقاط آسیبپذیر" در بدن کاربر میباشد. ماساژور با وارد آوردن ضربات خفیف دست، لایههای عمقی زیر پوست که عضله ها، تاندونها و سایر بافتهای نرم عمقی در آن وجود دارد را تحت فشار قرار میدهد.اگرچه حالت منظم و ریتمیک حرکاتی که در ماساژ بافتهای عمقی صورت می گیرد، کمتر از سایر روشهای ماساژ درمانی است، اما این نوع هم کاملاً درمانی و علمی است و میتواند گرفتگیهای مزمن عضلات را برطرف کند و به سلامت آسیبدیدگی عضلات و رفع رگ به رگ شدن کمر نیز منجر بشود.
ماساژ درمانی ورزشی
ماساژ ورزشی به منظور کمک به مقاوم سازی سیستم عضلات خاصی که در ورزش بیشتر فعالیت دارند، طراحی شده است. در این مدل از روش های متفاوتی برای کمک به آمادهسازی ورزشکاران در زمان قبل، بعد و یا در زمان مسابقات ورزشی استفاده میشود.این راه میتواند برای مقاوم سازی عضله ها و کمک به جلوگیری از آسیبدیدگی اندامهای ورزشکار مورد استفاده قرار گیرد؛ علاوه بر این به بر طرف کردن گرفتگی عضلات و سلامتی سریعتر آنها بعد از مصدومیتهای ورزشی کمک می کند.