ایت بال یکی از پرطرفدار ترین رشته های بازی بیلیارد است. در هر سال مسابقات زیادی در این رشته چه در ایران چه در کشور های دیگر برگزار میشود. این بازی در عین سادگی و لذت و هیجان بالایی دارد. در ادامه ی این مقاله به آموزش نحوه ی بازی ایت بال میپردازیم.
1- چیدمان توپ ها
قدم اول در شروع بازی بیلیارد (سبک ایت بال) این است که توپ ها را بر روی میز بچینیم.چینش توپ ها در سبک های مختلف با هم فرق میکند. بازی ایت بال با 15 توپ هدف و کیوبال انجام میشود. نکته ای که در چیدن توپ ها باید به آن توجه کرد این است که، همیشه توپ شماره ی 1 در نوک و توپ شماره ی 8 در وسط مثلث قرار میگیرد، در مورد توپ های دیگر قاعده ی خاصی وجود ندارد و در غیر این صورت چیدمان اشتباه است. همچنین کیوبال نیز باید سر جای خودش قرار بگیرد.
2- توپ های ایت بال
این بازی دارای دو مدل توپ است، توپهایی که نوار سفید دارند و به آنها striped گفته میشود و توپ های بدون نوار رنگی که به آنها Solid میگویند. تفاوت این توپ ها نشان دهنده ی این است که هربازیکن باید کدام توپ ها را وارد سبد کند.
حالا توپ هایمان را چیده ایم و باید بازی را آغاز کنیم.
نکته: اولین ضربه معمولا با قرعه کشی مشخص میشود. بعد از این که اولین ضربه زده شد، اولین توپی که وارد سبد شود توپ بازیکن را مشخص میکند. یعنی این که اگر توپ نوار دار وارد سبد شود بازیکن باید تا آخر بازی توپ های نوار دار را وارد سبد کند و برعکس. انتخاب دیگر این است که بازیکنی که اولین ضربه را میزند طوری ضربه بزند که حداقل چهار توپ به باند های میز برخورد کند. اگر هیچکدام از این اتفاقات نیفتد بازیکن مرتکب خطا میشود.
در صورت بروز خطا حریف 2 انتخاب دارد:
1- میتواند توپ ها را از اول بچیند و ضربه بزند.
2- میتواند بازی را ادامه دهد و ضربه ی دوم را بزند.
اگر بازیکن اولین ضربه را صحیح بزند اما به جای توپ های هدف کیوبال وارد سبدشود:
1- تمام توپ هایی که وارد سبد شده است در سبد باقی میماند.
2- این ضربه خطاست و با مرتکب شدن این خطا نوبت به بازیکن حریف میرسد که ضربه بزند.
3- میز آزاد میشود یعنی، در صورت مرتکب شدن این خطا حریف آزاد است هر توپی را بخواهد (نواردار یا بدون نوار) را به عنوان توپ هدف انتخاب کند و به بازی ادامه دهد.
اگر در اثر اولین ضربه توپی از میز بیرون بی افتد بازیکن خطا کرده است. در صورت این اتفاق بازیکن 2 راه دارد:
1- به بازی ادامه دهد و ضربه ی دوم را بزند.
2- بازیکن میتواند کیوبال را بردارد و پشت string line قرار دهد و دوباره اولین ضربه را بزند.
اگر توپ شماره ی 8 در اولین ضربه وارد سبد شود:
1- کسی که ضربه را زده میتواند درخواست کند تا توپ ها دوباره چیده شوند و ضربه ی جدیدی زده شود.
2- در حالت دوم او میتواند به ضربه زدن ادامه دهد.
3- اگر در زمانی که بازیکن ضربه زننده میخواهد توپ شماره ی 8 را وارد سبد کند به اشتباه کیوبال را وارد سبد کند، آنگاه بازیکن حریف یکی از این انتخاب ها را دارد: میتواند به بازی ادامه دهد، میتواند توپ ها را از اول چیده و ضربه بزند و یا میتواند کیوبال را به دست گرفته و در جایی که میخواهد قرار دهد (توجه کنید که این مکان باید قبل از نقطه ی قرار گرفتن کیوبال باشد) و ضربه بزند.
انتخاب توپ هدف
بعد از این که اولین ضربه زده شد باید توپ هدف خود را انتخاب کنید. همانطور که قبل تر توضیح داده شد بازی ایت بال از دو گروه توپ تشکیل شده است، گروه اول توپ های نوار دار (Striped) و گروه دوم توپ های بدون نوار (Solid). قانون این است که اولین توپی که توسط هر بازیکن وارد سبد شود همان توپ هدف او خواهد بود. اگر در زمان اولین ضربه، بازیکن توپ نوار دار شماره ی 13 را وارد سبد کند، توپ های نوار دار توپ های هدف او خواهند بود.
اپر توپ هدف شما مشخص شد برای جلوگیری از تقلب در بازی همان اول اعلام کنید که توپ هدف شما چیست. بعد از این نوبت به وارد کردن توپ ها در سبد میرسد. هر بازیکن باید توپ های هدف خود را به ترتیب شماره وارد سبد کند و در نهایت توپ شماره ی 8 را وارد سبد کرده و گیم را ببرد.
اگر در زمان ضربه ی اولیه توپ هایی از هردو گروه را وارد سبد کردید مجاز هستید تا به انتخاب خود یکی از گروه توپ ها را به عنوان توپ هدف انتخاب کنید. گروهی را انتخاب کنید که توپ های آن در موقعیت بهتری قرار دارند.
ادامه ی بازی
وقتی ضربه ی اول زده شد و گروه توپ ها انتخاب شدند بازی ادامه پیدا میکند. شما باید توپ های گروه خود را با هر ضربه وارد سبد کنید. اگر با موفقیت یکی از توپ های هدف را وارد سبد کنید، میتوانید به ضربه زدن ادامه بدهید. در صورتی که نتوانید توپ هدف را وارد سبد کنید یا ضربه ی بدی بزنید که باعث شود توپ هدف به سبد نرود نوبت به حریفتان میرسد. حالا او هم مانند شما باید توپ های هدف خود را وارد سبد کند و اگر نتواند، نوبت دوباره به شما خواهد رسید.
نکته: اگر در هنگام ضربه به اشتباه کیوبال را وارد سبد کنید نوبت به حریف میرسد و او میتواند کیوبال را هرکجا که بخواهد قرار بدهد و ضربه بزند.
خطایی در مورد ضربات ترکیبی وجود ندارد. شما میتوانید با یک ضربه چندین توپ را از گروه خود را وارد سبد کنید. این کار قانونی است. این ضربات میتواند در یک صورت خطا باشد؛ فرض کنید توپ های شما نواردار هستند. اگر تنها یکی از توپ های گروه هدف شما روی میز باقی مانده باشد و بخواهید آن را به همراه توپ شماره ی 8 وارد سبد کنید، اگر هنگام ضربه اول توپ 8 وارد سبد شود سپس توپ هدف شما، شما مرتکب خطا شده اید و جریمه میشوید. توجه کنید که در هر شرایطی ابتدا باید توپ های هدف را وارد سبد کرده و در اخر اقدام به ضربه زدن به توپ 8 کنید.
ضربات خود را اعلام کنید
اگر میخواهید در یک مسابقه شرکت کنید باید بدانید قبل از این که ضربه بزنید باید توپی که قصد دارید وارد سبد کنید را مشخص کرده و آن را اعلام کنید تا ضربه قانونی باشد. مثلا بگویید توپ شماره ی 4 در گوشه ی میز. اما اگر در یک بازی معمولی با دوستان خود بازی میکنید نیاز به این کار نیست.
ضربه به توپ شماره ی 8
پیش تر به این موضوع اشاره کردیم که شما باید ابتدا تمام توپ های گروه خود را وارد سبد کنید و زمانی که توپ های هدف گروه شما تمام شد اقدام به سبد کردن توپ شماره ی 8 کنید.
سعی کنید با اولین ضربه توپ شماره 8 را وارد سبد کنید و نگذارید نوبت به حریفتان برسد، زیرا در انتهای بازی توپ های کمی روی میز باقی میماند و اگر شما موفق به سبد کردن توپ 8 نشوید ممکن است دیگر شانس ضربه زدن به آن را پیدا نکنید و بازی را ببازید. با توجه به موقعیت توپ شماره ی 8، سبدی را انتخاب کنید که توپ را راحت وارد آن کنید. اگر ضربه ی خود را به توپ 8 بزنید ولی نتوانید آن را وارد سبد کنید نوبت حریفتان میشود. در این حالت شما نه میبازید و نه میبرید و باید منتظر ضربات و عملکرد حریفتان بشوید.
پایان بازی
در قسمت قبل شرایط بردن بازی توضیح داده شد. باید توجه کنید که همیشه با وارد کردن توپ شماره ی 8 به سبد پیروز نمیشوید. اگر شرایط زیر اتفاق بیفتد بازی را میبازید.
1- اگر بعد از ضربه ی اولیه، و در حین بازی عادی، در پی ضربه ی شما توپ 8 از میز بیرون بیفتد شما بازی را میبازید.
2- توپ شماره ی 8 را وارد سبدی که اعلام کردید نکنید. برای مثال اگر اعلام کردید که میخواهید توپ 8 را وارد سبد گوشه ی میز کنید ولی به اشتباه آن را وادر سبد دیگری کنید، میبازد.
3- اگر بازیکن بعد از اولین ضربه و هنگامی که گروه توپ ها مشخص شده و بازی روال عادی را طی میکند توپ شماره ی 8 را به اشتباه وارد سبد کند میبازد.
قوانین دیگر
بعضی از کلاب ها و باشگاه های بیلیارد هستند که خود قوانینی برای بیلیارد در نظر میگیرند که میتواند بازی را سخت تر یا راحت تر کند. این قوانین رسمیت ندارند و مربوط به یک باشگاه خاص میشوند. تنها قوانینی رسیمت دارند که زیر نظر فدراسیون جهانی بیلیارد وضع شوند.