این سوال در ذهن افراد زیادی وجود دارد که برای کاهش وزن و تناسب اندام دویدن بهتر است یا راه رفتن؟ بعضی از متخصصین مثال جالبی می زنند؛ یک فرد 75 کیلوگرمی در طی مسافت 1.5 کیلومتر حدود 100 کالری می سوزاند و فرقی نمی کند این مسافت را به آهستگی پشت سر بگذارد یا با سرعت. این افراد معتقدند اگر معیار ما مسافت طی شده باشد، میان دویدن و راه رفتن فرقی وجود ندارد.
اگر به تردمیل شیب 1 الی 2 درجه بدهیم، راه رفتن در فضای بیرون را شبیه سازی می کند و باز هم با در نظر گرفتن معیار مسافت، دویدن و راه رفتن در یک مسافت معین، به یک اندازه کالری سوزی دارد؛ اما به طور یقین وقتی ما مسافتی را می دویم در مقایسه با زمانی که همان مسافت را با راه رفتن طی می کنیم، زمان کمتری صرف خواهد شد. ولیکن تعدادی از متخصصین با این نظریه چندان موافق نیستند و معتقدند دویدن در یک مسافت در مقایسه با راه رفتن در همان مسافت، انرژی بیشتر از بدن می گیرد.
این دو فرضیه کاملا با هم متفاوت هستند و ما به بررسی های بیشتر پرداختیم تا حقیقت را پیدا کنیم.
همه افراد در طول شبانه روز با توجه به میزان فعالیت خود مقداری کالری از دست می دهند؛ حتی وقتی فرد در حالت استراحت کامل به سر می برد، برای زنده ماندن کالری مصرف می کند. این کالری مصرفی به وسیله غذایی که می خورد تامین می شود. جنسیت، وزن، قد، کارکرد غدد درون ریز و جثه فرد در میزان کالری سوزی او تاثیر دارد و حتی بعضی در این زمینه ویژگی های ژنتیکی را نیز موثر می دانند، بنابراین یک فرد عادی که 75 کیلوگرم وزن دارد در هر 1.5 کیلومتر حدود 100 کالری می سوزاند؛ اما اگر این فرد بسیار قد بلند یا بسیار قد کوتاه باشد مقدار کالری سوزی فرق خواهد کرد.
یک مرد ممکن است در این مسافت در مقایسه با یک زن کالری کمتری از دست بدهد و حتی آمادگی جسمانی فرد نیز تاثیر گذار می باشد. با توجه به این فاکتورها مسافت طی شده به تنهایی، معیار دقیقی برای اندازه گیری کالری مصرفی نمی باشد.
زمان نیز به عنوان یک معیار کلی نمی تواند تعیین کننده باشد. به طور کلی در ورزش دویدن 4 فاکتور زمان، سرعت، مسافت طی شده و سطحی که بر روی آن می دویم، سطح تمرین را تعیین می کنند. هر چه سطح تمرین دشوار تر باشد فرد کالری بیشتری از دست خواهد دارد. بر روی تردمیل 3 فاکتر زمان، سرعت و شیب در اختیار کاربر قرار دارد که با افزایش هر یک از این 3 عنصر می توان کالری مصرفی را بیشتر کرد.
سطح تمرین به آمادگی جسمانی فرد نیز بستگی دارد؛ افراد حرفه ای می توانند تمرینات شدیدتری را پشت سربگذارند که انجام آن برای افراد تازه کارغیر ممکن به نظر می رسد. اگر یک فرد بخواهد با سرعت کمتر به اندازه یک فرد شبیه به خود که با سرعت بیشتری تمرین انجام می دهد کالری بسوزاند، مجبور است زمان بیشتری را صرف تمرین بکند.
محاسبه دقیق زمان، سرعت و مسافت برای تعیین انرژی مصرف شده در حین تمرین کار ساده ای نیست؛ اما دستگاه های ورزشی پیشرفته امروزی این کار را برای ما آسان کرده اند؛ چون اغلب آن ها مجهز به یک صفحه نمایش دیجیتال هستند که سرعت، زمان، کالری مصرف شده، مسافت طی شده و ضربان قلب کاربر را نشان می دهند و با این اطلاعات می توان ورزش را به صورت علمی و اصولی انجام داد. البته شراطی روحی و جسمی ورزشکار نیز بسیار تاثیرگذار می باشد؛ تجربه ثابت کرده کسانی که با علاقه بیشتری به ورزش می پردازند، بیشتر کالری از دست می دهند چون در حین انجام تمرین جنب و جوش بیشتری دارند.
ورزش سبب می شود چربی های اضافه از بین رفته و جای خود را به عضلات بدهند، عضلات بافت بسیار مهمی هستند، زیرا برای بدن انرژی تولید می کنند و سوخت و ساز را افزایش می دهند. پس از یک تمرین صحیح و اصولی کالری سوزی در زمان استراحت نیز افزایش می یابد؛ در حین ورزش اکسیژن زیادی وارد بدن شده و این اکسیژن زیاد منجر به سوخت و ساز بیشتر خواهد شد. توصیه ما به ورزشکاران این است که برای بهینه سازی تمرینات از روش تناوبی استفاده کنند؛ تمرینات تناوبی باعث می شود فرد در زمان کوتاه تر چربی سوزی بیشتری داشته باشد و دیرتر خسته بشود.
ضربان قلب نیز شاخص مهمی برای تعیین سطح تمرین می باشد. وقتی ضربان قلب افزایش می یابد اکسیژن بیشتری وارد بدن می شود، گردش خون سریع تر اتفاق می افتد و قلب با هر تپش خون بیشتری را به بیرون پمپاژ می کند؛ در نتیجه کالری سوزی بیشتر می شود. البته در حین تمرین نباید ضربان قلب به بیش از 90 درصد حداثر ظرفیت خود برسد. برای محاسبه حداکثر ظرفیت قلب می بایست عدد سن خود را از عدد 220 کم کنید. در هنگام انجام تمرینات تناوبی در زمان کاهش شدت تمرین، اجازه بدهید ضربان قلب به 50 درصد حداثر ظرفیت خود برسد و بعد دوباره شدت را زیاد کنید.