بی شک ورزش یکی از اصولی ترین راه ها برای کاهش وزن و داشتن اندامی متناسب است؛ اما همین روش اصولی هم برای خود اصول و راه کارهایی دارد. فرایند لاغری و کاهش وزن با ورزش به تدریج اتفاق می افتد و نباید انتظار داشته باشیم طی یک مدت کوتاه با انجام تمرینات سخت و پر شدت لاغر بشویم.
کاهش وزن عموما به معنی کاهش ذخایر چربی در بدن است. چربی ها منبع تامین انرژی و سوخت بدن هستند و چیز بی ارزشی نیستند که ما بخواهیم آن را به سرعت دور بریزیم. چربی ها در حالت عادی توان سوخت وساز سریع را ندارند، زیرا با کوچکترین فعالیت بدنی، چربی ها شروع به سوختن نمی کنند؛ به همین علت برای کاهش وزن ورزش هوازی توصیه می شود.
ورزش هوازی در زمان طولانی با شدت متوسط انجام می گیرد. در 20 دقیقه اول تمرینات ورزشی بدن فقط قند می سوزاند و پس از قند به سراغ ذخایر چربی می رود. شدت تمرین در ایجاد سوخت و ساز بدن بسیار موثر است و شدت تمرین را فقط با اندازه گیری ضربان قلب می شود تخمین زد. وقتی بر روی دستگاه ورزشی هوازی، مانند تردمیل کار می کنید، می توانید تعداد ضربان قلب خود را بر روی صفحه مانیتور دستگاه ببینید. در پیاده روی معمولی قادر نخواهید بود تعداد ضربان قلب یا مقدار کالری سوزانده شده و یا حتی مسافت دقیقی را که طی کرده اید، بدانید و الگوی ورزشی خود را متناسب با این اطلاعات طراحی کنید و پیش ببرید.
البته افرادی که ورزش می کنند، نباید این تصور را داشته باشند که هر چقدر می خواهند، می توانند بخورند و لاغر هم بشوند. شما وقتی می توانید وزن کم کنید که بیش از آنچه کالری دریافت می کنید، کالری از دست بدهید. اگر فراهمی انرژی بیش از مصرف آن باشد، بدون شک اضافه وزن اتفاق می افتد؛ بنابراین در زمانی که ورزش انجام می دهید به تغذیه مناسب هم فکر کنید. نیازی نیست با رژیم های سخت و طاقت فرسا خود را بیازارید. کافی است مواد غذایی پر کالری را کمتر استفاده کنید و چیزهای نابجا مانند نوشابه، سس، تنقلات، شربت، وعده های نیمه شب و ... کنار بگذارید.
وقتی بر روی دستگاهی مانند تردمیل ، قرار می گیرید در همان ابتدا همه توان و انرژی خود را هدر ندهید. چربی ماده ای نیست که سوخت و ساز طبیعی داشته باشد؛ باید محدوده شدت ورزش را کنترل کنید. در ابتدا با راه رفتن ملایم بدن خود را گرم کنید سپس برای چند دقیقه سرعت را بالا ببرید تا ضربان قلب به 80 در صد حداکثر توان خود نزدیک بشود؛ سپس دوباره سرعت را کم کنید و استراحت فعال داشته باشید و بعد از یک دقیقه دوباره سرعت را بالا ببرید. این روش تناوبی، باعث می شود اکسیژن زیادی وارد بدن شما بشود و توان قلب- عروقی نیز افزایش پیدا کند.
با انجام ورزش، چربی سوزی در همه قسمت های که ذخایر چربی وجود داشته باشد اتفاق می افتد و این طور نیست که شما بتوانید چربی سوزی را در یک محدوده خاص متمرکز کنید و یا به اصطلاح لاغری موضعی انجام بدهید. البته حرکاتی مانند دراز و نشست، آن هم پس از انجام تمرینات هوازی که هنوز بدن گرم است به تقویت و سفت شدن عضلات شکم کمک خواهد کرد؛ اما این ورزش به تنهایی کاری برای لاغری انجام نخواهد داد. شرکت هایی که با محصولات گوناگون ادعا می کنند می توانند عضو خاصی را لاغر کنند فقط تبلیغات تجاری به راه انداخته اند.
اینکه بعضی از افراد معتقدند چاقی آن ها علت ژنیتکی دارد و با ورزش بر طرف نمی شود؛ یک باور غلط است. هر فردی که به اندازه غذا بخورد و ورزش کند، با ایجاد تعادل انرژی منفی در بدن می تواند به کاهش وزن دست بیابد. البته یک سری محدودیت های تیپی وجود دارد و همه افراد قادر نیستند اندام خود را ترکه ای کنند؛ ولی می توانند به وزن سلامتی برسند.
زمان و طول مدت تمرین ورزشی به سن و آمادگی جسمانی فرد بستگی دارد. معمولا 3 تا 5 جلسه ورزش در هفته برای همه گروه های سنی توصیه می شود. افراد تازه کار که از آمادگی جسمانی مناسبی برخوردار نیستند، بهتر است با 20 دقیقه ورزش در سطح خفیف شروع کنند و به تدریج این زمان را افزایش بدهند.
همان طور که گفتیم در 20 دقیقه اول تمرین، بدن بیشتر قند می سوزاند و پس از آن نوبت به چربی ها می رسد. کسانی که تصمیم دارند با استفاده از دستگاه های ورزشی وزن کم کنند بهتر است زمان تمرین را به یک ساعت برسانند. اگر دو یا چند دستگاه ورزشی مانند دوچرخه ثابت ، تردمیل ، اسکی فضایی و... در اختیار دارید، این زمان را بین دستگاه ها تقسیم کنید. مثلا 20 دقیقه با تردمیل کار کنید؛ 20 دقیقه با دوچرخه ثابت و دوباره 20 دقیقه با تردمیل، با این روش اصل تنوع تمرین نیز رعایت می شود.
کسانی که می کوشند فقط با رژیم غذایی سخت خود را به سرعت لاغر کنند، در اشتباه هستند؛ زیرا این کار بدن آن ها را با بحران انرژی رو به رو می کند وسبب آسیب های جبران ناپذیری می شود.