دوچرخه سواری در مناطق کوهستانی یکی از رشته های ورزشیست که طرفداران خاص خودش را دارد. گرچه تمامی افرادی که دوچرخه سواری را آموخته اند، می توانند دوچرخه سواری کوهستان را نیز تجربه کنند اما برای اجرای این کار، بهتر است که از قبل اطلاعاتی در مورد این ورزش داشته باشند تا بتوانند بیشتر از دوچرخه سواری لذت برده یا دچار آسیب های احتمالی حین تمرین نشوند.
دوچرخه سواری کوهستان در مناطقی با ناهمواری ها و سطوح شیب دار، مراتع، جنگل ها یا جاده های خاکی اجرا می شود و به همین دلیل نیازمند یادگیری نکات و قواعدی کلیدی بوده که باعث می شود شما از این ورزش هوازی بیشتر لذت ببرید. در این مقاله به شما راه و روش هایی را آموزش می دهیم که با تکیه به آن ها کماکان می توانید این ورزش فوق العاده هیجان انگیز را تجربه کرده و از اجرای آن نهایت لذت را ببرید.
قبل از شروع دوچرخه سواری در کوهستان حتما باید دوچرخه را مورد بررسی قرار دهید:
- ترمز ها را چک کنید: با توجه به اینکه دوچرخه سواری در کوهستان در مناطقی با پستی و بلندی انجام می شود، ترمز های دوچرخه نقش اساسی را ایفا کرده و حتما باید قبل استفاده از دستگاه، ترمزهای آن را به خوبی چک و در صورت نیاز تنظیم نمایید تا از عملکرد آن ها مطمئن شوید.
- زنجیر چرخ را روغن کاری کنید: قبل استفاده از دوچرخه از عملکرد زنجیر چرخ مطئن شوید؛ در صورتی که زنجیر چرخ هنگام شروع رکاب زدن یا حین دوچرخه سواری صدا دهد باید آن را بررسی کرده و در صورت شل بودن یا نقص فنی مشکل را حل نمایید.
- باد تایرها را تنظیم نمایید: همانطور که می دانید تایر حین دوچرخه سواری یکی از عوامل ایجاد تعادل کاربر بر روی دستگاه به شمار می آید؛ بنابراین بهتر است در صورتی که تایرها کم باد هستند، باد آن را تنظیم کرده و از آسیب به لاستیک در برابر برخورد ضربات جلوگیری نمایید.
- کلاه ایمنی استفاده کنید:اگر قصد دوچرخه سواری در مناطق کوهستانی را دارید بهتر است کلاه ایمنی استفاده نمایید با این کار در صورت بروز آسیب های احتمالی به آسانی مانع از صدمه به خود خواهید شد. علاوه بر این می توانید از دستکش، لباس راحت مانند: شلوارک، عینک دودی و سایر لوازمی که از دید خودتان برای دوچرخه سواری در کوهستان ضروری می باشد استفاده نمایید.
پس از مطمئن شدن از این که دوچرخه تان شما را تا آخر مسیر به خوبی یاری خواهد کرد، حالا زمان آن رسیده که بر روی دستگاه نشسته و شروع به رکاب زدن نمایید. بهتر است قبل از سوار شدن دوچرخه را به حالتی زاویه دار قرار دهید تا به راحتی بتوانید بر روی آن بنشینید، این بهترین و ساده ترین روش سوار شدن بر روی دوچرخه است.
پس از آن باید زین یا صندلی دستگاه را تنظیم کنید؛ برای این کار بر روی زین نشسته و فاصله صندلی را طوری تنظیم نمایید که وقتی پای تان را بر روی رکاب قرار می دهید، مقدار کمی خمیدگی داشته و به راحتی و بدون هیچ فشاری شروع به رکاب زدن نمایید. علت این امر این است که با تنظیم زین و فاصله پاها بر روی رکاب، از آسیب و فشار به زانوها و صدمات احتمالی حین دوچرخه سواری جلوگیری خواهید کرد. با تنظیم دقیق دوچرخه قبل از شروع کار به راحتی می توانید آماده دوچرخه سواری شوید.
اهمیت سیستم دنده دهی در دوچرخه کوهستان
یکی از ویژگی های اصلی دوچرخه های کوهستان، سیستم دنده دهی تعبیه شده در آنهاست؛ یعنی شما باید به خوبی بیاموزید که در چه موقعیتی دنده را تعویض کنید تا رکاب زدن حین دوچرخه سواری برای تان آسان و لذت بخش شود. علاوه بر این تعویض دنده مناسب از خستگی زود هنگام شما نیز جلوگیری کرده و باعث می شود تا بتوانید با همان نیروی قبل به رکاب زدن ادامه دهید.
اما در چه مواقعی باید دنده را تعویض کرد؟
فرض می کنیم که شما در حال دوچرخه سواری در یک سطح صاف هستید؛ در این لحظه نیازی به تعویض دنده نیست و می توانید نسبت به سرعتی که علاقه دارید دنده را تنظیم کرده و رکاب بزنید. دنده دهی مناسب در مسیر های مسطح همچنین باعث می شود تا شما بدون نیاز به رکاب زدن بیش از حد، از هدر رفتن انرژی تان حین دوچرخه سواری جلوگیری کنید و مسیرهای طولانی را بدون خستگی به راحتی بپیمایید.
در ادامه مسیر به سربالایی می رسید، در این هنگام شما باید دنده را تعویض و سبک کرده تا بتوانید با همان نیرویی که در حال رکاب زدن بودید، سر بالایی را پشت سر بگذارید؛ این امر از اتلاف بیش از حد انرژی حین دوچرخه سواری نیز جلوگیری خواهد کرد و باعث می شود سربالایی را بدون احساس خستگی پشت سر بگذارید، علاوه بر این مانع از آسیب و فشار بیشتر به زانوها و بدن خواهید شد.
اگر به سرآشیبی تند به سمت پایین رسیدید بهتر است برای اینکه بتوانید دوچرخه را بهتر کنترل کرده و مانع از سرعت بیش از حد آن در سر پایینی تند شوید، باید دنده سنگین به دوچرخه دهید؛ تعویض دنده به دنده سنگین باعث می شود که در سر پایینی سرعت کاملا کنترل شده و بدون نیاز به رکاب زدن به مسیر ادامه دهید.
نکته: از دو رگه شدن زنجیر چرخ حین دوچرخه سواری جلوگیری کنید؛ این مشکل هنگامی رخ می دهد که زنجیر در قسمت جلو بر روی حلقه کوچک دنده قرار گرفته و در پشت نیز بر روی قاب کوچک زنجیر قرار دارد یا اینکه در جلو روی بزرگترین حلقه بوده و در عقب نیز روی بزرگترین قاب زنجیر قرار گرفته است. این دورگه کردن زنجیر باعث افتادن آن یا حتی در برخی مواقع موجب پارگی زنجیر می شود. جهت جلوگیری از دو رگه شدن زنجیر چرخ بهتر است حین رکاب زدن دنده را تعویض نمایید.علاوه بر این بزرگترین دنده جلو را بر روی بزرگترین دنده عقب و بالعکس تنظیم نکنید، زیرا باعث گیر کردن یا پارگی زنجیر می شود.
تاثیر کمک فنر حین دوچرخه سواری کوهستان
دوچرخه های کوهستان دارای ویژگی مهم دیگری نیز هستند و آن کمک فنرهای تعبیه شده در دستگاه است. در این دوچرخه ها دو نوع کمک فنر وجود دارد!
- کمک فنر جلو یا HardTail: در این مدل از کمک فنر که در قسمت چرخ جلوی دوچرخه قرار گرفته است، ضربات وارده حین دوچرخه سواری در ناهمواری ها یا مسیرهای غیر مسطح به خوبی گرفته خواهد شد اما بهتر است حین سربالایی قفل شود تا قدرت پدال زدن شما را تا حد زیادی افزایش دهد.
- کمک فنر جلو و عقب یا Full Suspension: در این مدل کمک فنر نیز ضربات ناشی از برخورد با دست اندازها را گرفته و در مسیرهای سر پایینی بهتر است کمک فنر جلو از حالت قفل خارج شده تا عملکرد بهتری را ارائه دهد.
در کل با استفاده از کمک فنرهای موجود در دوچرخه علاوه بر اینکه ضربات گرفته می شود، دستگاه حالتی ارتجاعی و پرشی به خود می گیرد که موجب لذت بیشتر دوچرخه سوار خواهد شد. دوچرخه سواری از ورزش های هیجان انگیز است که با یادگیری آن و تمرینات پی در پی، می توان تجربیات فردی زیادی فرا گرفت.
تنها کافیست که انگیزه استفاده از دوچرخه را در مناطق کوهستانی داشته باشید تا بتوانید نهایت استفاده را از این ورزش هوازی برده و از فواید آن بهرمند شوید. اصولا افرادی که دوچرخه سواری را آغاز می کنند به چشم تفریح این ورزش را می آموزند اما پس از مدتی تمرین و کسب تجربیات در این زمینه حرفه ای شده و می توانند در مناطق کوهستانی به دوچرخه سواری بپردازند.